اچ‌آی‌وی ویروسی است که سیستم ایمنی را هدف قرار داده و آن را تغییر می‌دهد و خطر و تأثیر سایر عفونت‌ها و بیماری‌ها بر بدن را افزایش می‌دهد. بدون درمان، عفونت ممکن است به مرحله پیشرفته ای به نام ایدز پیشرفت کند. ولی اگر این اتفاق افتاد، آیا ایدز قابل درمان است؟
همانطور که کارشناسانی در سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده اند، اچ آی وی به یک وضعیت قابل کنترل تبدیل شده است. و بسیاری از افراد مبتلا به اچ آی وی زندگی طولانی و سالمی دارند.
امید به زندگی یک فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی در حال حاضر به امید به زندگی فردی نزدیک می‌شود که آزمایش آن برای ویروس منفی است. مشروط بر اینکه فرد داروهایی به نام درمان ضد رتروویروسی را به طور مداوم مصرف کند.
تا سال ۲۰۱۹، حدود ۶۸ درصد از بزرگسالان و ۵۳ درصد از کودکان مبتلا به اچ آی وی در سراسر جهان تحت درمان مادام العمر بودند.
در این مقاله، ما به بررسی اچ آی وی و ایدز، از جمله علائم، علل و درمان آنها می پردازیم.
اچ آی وی چیست؟
اچ آی وی مخفف “ویروس نقص ایمنی انسانی” است و به سلول های ایمنی به نام سلول های CD4 حمله می کند. CD4 از جمله انواع سلول‌های T هستند. سلول های T ، گلبول‌های سفید خونند که در گردش هستند و عفونت‌ها را در سراسر بدن و نقص‌ها و ناهنجاری‌ها را در سلول‌های دیگر تشخیص می‌دهند.
این ویروس سلول های CD4 را هدف قرار می دهد و به آنها نفوذ می کند و از آنها برای ایجاد نسخه های بیشتری از ویروس استفاده می کند. با انجام این کار، سلول ها را از بین می برد و توانایی بدن برای مبارزه با سایر عفونت ها و بیماری ها را کاهش می دهد. این امر خطر و تأثیر عفونت های فرصت طلب و برخی از انواع سرطان را افزایش می دهد.
البته شایان ذکر است که برخی از افراد برای مدت طولانی بدون داشتن هیچ علامتی به اچ آی وی مبتلا هستند.
اچ آی وی یک بیماری مادام العمر است. اما درمان ها و استراتژی های خاص می توانند از انتقال ویروس و پیشرفت عفونت جلوگیری کنند.
ایدز قابل درمان است؟
ایدز مخفف «سندرم نقص ایمنی اکتسابی» است. این مرحله پیشرفته عفونت اچ آی وی است.
پزشکان ایدز را به عنوان برخورداری از کمتر از ۲۰۰ سلول CD4 در میلی متر مکعب تشخیص می دهند. همچنین، اگر فردی دارای عفونت‌های فرصت‌طلب مشخص، انواع سرطان مرتبط یا هر دو باشد، ممکن است پزشکان تشخیص ایدز بدهند.
هنگامی که فرد مبتلا به اچ آی وی درمان دریافت نمی کند، احتمالاً ایدز ایجاد می شود، زیرا سیستم ایمنی بدن به تدریج تحلیل می رود. با این حال، پیشرفت در درمان های ضد رتروویروسی باعث شده است که این پیشرفت به سمت ایدز به طور فزاینده ای کمتر رایج شود.
در سال ۲۰۱۸، بیش از ۱.۱ میلیون نفر در ایالات متحده با اچ آی وی زندگی می کردند و ۶۰۰۰ نفر بر اثر ایدز جان خود را از دست دادند.
علل
اچ‌آی‌وی زمانی می‌تواند منتقل شود که مایعاتِ بدنِ حاوی ویروس در تماس با یک مانع نفوذپذیر در بدن یا شکستگی‌های کوچک در بافت‌های مرطوب نواحی مانند اندام تناسلی باشد.
به طور خاص، اچ آی وی می تواند از این طرق منتقل می شود:
خون
منی
مایع پیش منی
مایعات واژن
مایعات رکتوم
شیر مادر
ویروس نمی تواند از طریق بزاق منتقل شود. بنابراین فرد نمی تواند به عنوان مثال از طریق بوسیدن با دهان باز به اچ آی وی مبتلا شود.
یکی از دلایل اصلی انتقال اچ آی وی در ایالات متحده آمیزش مقعدی یا واژینال است.
یکی دیگر از عوامل اصلی انتقال اچ آی وی اشتراک تجهیزات برای تزریق مواد مخدر است.
به طور معمول، اچ آی وی در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی به نوزادان منتقل می شود.
همچنین، احتمال انتقال از طریق انتقال خون وجود دارد. اگرچه زمانی که اهدای خون به طور موثر غربالگری شود، خطر بسیار کم است.
غیر قابل تشخیص = غیر قابل انتقال
اچ‌آی‌وی فقط از طریق مایعاتی که حاوی مقدار مشخصی از ویروس هستند منتقل می‌شود. اگر فردی سطوح غیرقابل تشخیص اچ آی وی داشته باشد، ویروس نمی تواند به فرد دیگری منتقل شود.
برخی از افراد برای اشاره به این واقعیت که سطوح غیرقابل تشخیص اچ آی وی غیرقابل انتقال هستند، از کوتاه‌نویسی استفاده می‌کنند: U=U.
پزشکان زمانی که میزان ویروس در بدن به حدی کم باشد که آزمایش خون نتواند آن را شناسایی کند، اچ آی وی را غیرقابل شناسایی اعلام می کنند.
داشتن سطوح غیرقابل تشخیص مستلزم آن است که فرد به طور مداوم درمان موثری دریافت کند و برنامه توصیه شده را به دقت دنبال کند، که معمولاً شامل مصرف هر روز داروها می شود.
فردی با سطوح غیرقابل تشخیص هنوز اچ آی وی دارد و نظارت منظم با آزمایش خون برای حفظ این وضعیت کلیدی است.
پیشرفت به سمت ایدز
شانس پیشرفت اچ آی وی به ایدز از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:
سن فرد
توانایی بدن برای دفاع در برابر اچ آی وی
دسترسی به مراقبت های بهداشتی با کیفیت
وجود سایر عفونت ها
مقاومت ژنتیکی فرد به گونه های خاصی از اچ آی وی
سویه اچ آی وی، زیرا برخی از آنها به دارو مقاوم هستند
علائم
در بیشتر موارد، سایر عفونت ها – با باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها یا انگل ها – باعث علائم واضح تر اچ آی وی می شوند.
علائم اولیه اچ آی وی
برخی از افراد مبتلا به اچ آی وی تا ماه ها یا حتی سال ها پس از ابتلا به ویروس هیچ علامتی ندارند. تا حدودی به همین دلیل، از هر ۷ نفر مبتلا به اچ آی وی در ایالات متحده، ۱ نفر نمی داند که به آن مبتلا است.
با آن که بعید فردی بدون علائم به دنبال مراقبت باشد، اما هنوز خطر انتقال بالاست. به همین دلیل، کارشناسان توصیه می‌کنند که آزمایش‌های منظم را انجام دهند تا همه از وضعیت اچ آی وی خود آگاه شوند.
در همین حال، حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به اچ آی وی حدود ۲ تا ۶ هفته پس از ابتلا به عفونت علائمی شبیه آنفولانزا پیدا می کنند. این علائم در مجموع سندرم حاد رتروویروسی نامیده می شوند.
علائم اولیه اچ آی وی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تب
لرز
عرق کردن، به خصوص در شب
بزرگ شدن غدد یا غدد لنفاوی متورم
راش پوستی گسترده
خستگی
ضعف
درد، از جمله درد مفاصل
دردهای عضلانی
گلو درد
برفک یا عفونت قارچی
کاهش وزن ناخواسته، با پیشرفت اچ آی وی
این علائم ناشی از مبارزه سیستم ایمنی با انواع مختلف عفونت است. هر کسی که چندین مورد از این علائم را دارد و ممکن است در ۲ تا ۶ هفته گذشته به اچ آی وی مبتلا شده باشد، باید آزمایش دهد.
برخی از علائم اچ آی وی بر اساس جنسیت متفاوت است.
اچ آی وی بدون علامت
پس از برطرف شدن علائم سندرم رتروویروسی حاد، بسیاری از افراد تا سال ها هیچ علامتی از اچ آی وی را تجربه نمی کنند.
با آن که آنها احساس خوبی دارند و سالم به نظر می رسند، ویروس همچنان به رشد خود ادامه می دهد و به سیستم ایمنی و اندام ها آسیب می رساند. اگر فرد از داروهایی که از تکثیر ویروس جلوگیری می کند استفاده نکند، این روند کند می تواند حدود ۸ تا ۱۰ سال ادامه یابد.
با این حال، مصرف داروهای ضد رترو ویروسی می تواند این روند را متوقف کند و ویروس را به طور کامل سرکوب کند.
عفونت اچ آی وی در مراحل آخر
اگر فرد مبتلا به اچ آی وی درمان موثری دریافت نکند، ویروس توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را ضعیف می کند و آن را در معرض بیماری های جدی قرار می دهد.
هنگامی که سلول های CD4 به شدت کاهش می یابند، کمتر از ۲۰۰ سلول در میلی متر مکعب، پزشک می تواند ایدز را تشخیص دهد که گاهی اوقات مرحله ۳ اچ آی وی نامیده می شود.
وجود برخی عفونت‌های فرصت‌طلب، شامل باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا مایکوباکتریوم‌ها نیز به پزشک در شناسایی ایدز کمک می‌کند.
علائم ایدز می تواند شامل موارد زیر باشد:
تاری دید
سرفه خشک
عرق شبانه
لکه های سفید روی زبان یا دهان
تنگی نفس
غدد متورم که هفته ها طول می کشد
اسهال که معمولاً مداوم یا مزمن است
تب بیش از ۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۷ درجه سانتیگراد) که هفته ها طول می کشد
خستگی مداوم
کاهش وزن ناخواسته
فرد مبتلا به ایدز به طور قابل توجهی در معرض خطر ابتلا به یک بیماری تهدید کننده زندگی است. بدون درمان، افراد مبتلا به ایدز معمولاً پس از تشخیص حدود ۳ سال زنده می مانند.
با این حال، با مصرف سایر داروها در کنار درمان اچ آی وی، فرد مبتلا به ایدز می تواند عوارض جدی را کنترل، پیشگیری و درمان کند.
هنگامی که یک فرد مبتلا به اچ آی وی درمان موثری را انجام می دهد، عفونت ممکن است هرگز به مرحله ۳ پیشرفت نکند. درمان همچنین می تواند به فرد کمک کند تا برخی از عملکردهای ایمنی از دست رفته را بازیابی کند، که به دفع عفونت های شدید کمک می کند.
عفونت های فرصت طلب و سرطان
اچ آی وی در مراحل پایانی توانایی بدن برای مبارزه با طیف وسیعی از عفونت ها و عوارض مرتبط و انواع سرطان را کاهش می دهد.
درمان فعلی اغلب به اندازه کافی برای جلوگیری از بسیاری از عفونت ها موثر است. اگر فرد مبتلا به اچ آی وی درمان دریافت نکند، عفونت های نهفته ای که زمانی مشکلات سلامتی حداقلی ایجاد کرده یا هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نکرده اند، می توانند خطر جدی ایجاد کنند. پزشکان از این عفونت ها به عنوان فرصت طلب یاد می کنند.
در زیر برخی از عفونت‌های فرصت‌طلب می‌توانند به پزشک نشان دهند که فرد مبتلا به ایدز است ذکر شده است:
کاندیدیاز نایژه ها، نای، مری و ریه ها
کوکسیدیوئیدومیکوز
کریپتوکوکوزیس
کریپتوسپوریدیوز
بیماری سیتومگالوویروس (CMV)
تبخال
هیستوپلاسموز
بیماری سل
عفونت با مایکوباکتریوم
پنومونی مکرر
پنومونی پنوموسیستیس جیرووسی
ایزوسپوریازیس مزمن روده
سالمونلا سپتی سمی عود کننده
توکسوپلاسموز
این متن توسط تحریریه فارمافوری با استفاده از منابع متعدد تهیه و تالیف شده است. بازنشر آن تنها با ذکر منبع مجاز است.
