عوارض شیمی درمانی سرطان سینه و راه های مقابله آن

شیمی درمانی و پرتودرمانی سلول های سرطانی سینه را از بین می برد. اما این درمانها همچنین می توانند بر سلولهای سالم تأثیر بگذارند.  می توانند احساس شما را تغییر دهند. این تاثیرات ممکن است باعث بروز دشواری ها و بیماری هایی شود. عمده عوارض شیمی درمانی سرطان سینه از این قرار است:

• از دست دادن اشتها

• تهوع و استفراغ

• ضعف و خستگی

• زخم های دهان

• ریزش مو

• افزایش وزن

• یائسگی زودرس

• خطر عفونت بیشتر است

• خون ریزی

• اسهال

داروها و سایر روش های درمانی می توانند به کاهش بسیاری از این عوارض جانبی کمک کنند. در ادامه به بررسی این عوارض و روش هایی برای کنترل و مقابله با آن ها می پردازیم.

عوارض شیمی درمانی و راه هایی برای مقابله با آن

از دست دادن اشتها

درمان سرطان سینه ممکن است باعث شود احساس گرسنگی نکنید. که این امر می تواند تأمین مواد مغذی مورد نیاز را با مشکل مواجه کند. برای اطمینان از داشتن رژیم غذایی سالم ، این نکات را امتحان کنید:

• در طول روز به جای سه وعده غذایی بزرگ چند وعده غذایی کوچک بخورید.
• بین “وعده های غذایی” ترکیبی از “صبحانه فوری” یا سایر ترکیبات تغذیه ای را امتحان کنید.
• بزرگترین وعده غذایی خود را در روز که بیشتر گرسنه هستید بخورید.
• نیم ساعت قبل یا بعد از غذا آب یا نوشیدنی های دیگر بنوشید. تا بیش از حد سیر نشوند.
• ورزش ملایم و متوسط​​ رابرای افزایش اشتها امتحان کنید. به شرطی که پزشک شما بگوید مشکلی نیست.

تهوع و استفراغ

برخی – اما نه همه – افرادی که تحت درمان سرطان قرار می گیرند ، حالت تهوع خواهند داشت. این می تواند بلافاصله پس از درمان یا چند روز بعد اتفاق بیفتد. از پزشک خود در مورد داروهایی که می توانند حال شما را بهتر کنند سوال کنید. همچنین ، زمان تهوع را پیگیری کنید. ممکن است بتوانید الگوهایی را پیدا کنید که به شما کمک می کند از مشکل پیشگیری کنید. همچنین:

• بیشتر وعده های غذایی کوچک بخورید و از غذاهای چرب و مرکبات اجتناب کنید.

• غذاها را در دمای اتاق بجای گرم یا سرد بسیار امتحان کنید.

• وقتی حالت تهوع دارید ، غذاهای ملایم مانند کراکر ، ژلاتین ، چیپسیخ ، برنج ، پوره سیب زمینی ساده یا سس سیب را امتحان کنید.

در صورت تهوع شدید یا استفراغ زیاد با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت بالا آوردن ، یک ساعت صبر کنید تا چیزی بخورید یا بنوشید. سپس ، با یخ خرد شده شروع کنید و به تدریج غذاها را اضافه کنید. بابونه ، چای ریشه زنجبیل یا زنجبیل گاهی اوقات می تواند به تسکین معده شما کمک کند.

ضعف و خستگی

بسیاری از بخش های درمان سرطان می تواند شما را ضعیف یا خسته کند. از جمله خود درمان ، نگرانی یا افسردگی ، غذا نخوردن ، درد و تعداد کم سلولهای خونی در بدن شما.

• مطمئن شوید که استراحت کافی دارید. حداقل ۸ ساعت در شب بخوابید واگر هنوز خسته هستید سعی کنید در طول روز دراز بکشید تا استراحت کنید. از مصرف کافئین در اواخر روز خودداری کنید.

• ورزش و پیاده روی های کوتاه می تواند به شما انرژی بیشتری بدهد. اگر فعال تر باشید ، استراحت بهتری خواهید داشت.

• انرژی خود را برای چیزهایی که واقعاً برای شما مهم هستند ذخیره کنید. در انجام کارهای دیگر و از خانواده و دوستان کمک بگیرید.

• اگر احساس درد می کنید ، پزشک خود را مطلع کنید. تقریباً همیشه درمان هایی وجود دارد که می تواند کمک کننده باشد.

• مقدار زیادی غذاهای غنی از آهن ، مانند گوشت بدون چربی ، لوبیا ، سبزیجات تیره ، برگ دار و غلات یا ماکارونی غنی شده از آهن مصرف کنید.

• اگر بدن شما تعداد گلبول های قرمز بسیار کمی دارد ، بیماری به نام کم خونی ، پزشک شما ممکن است اریتروپویتینیا داربپوتین را توصیه کند ، درمان هایی که مغز استخوان را تحریک می کند تا گلبول قرمز ایجاد کند. شما می توانید آنها را با تزریق دریافت کنید ، که گاهی اوقات می توانید به تنهایی در خانه انجام دهید. در صورت دریافت این درمان ، پزشک شما را مشاهده می کند تا ببیند آیا بثورات پوستی ، واکنش های آلرژیک و مشکلات فشار خون دارید.

دهان درد

گاهی اوقات ، درمان سرطان سینه می تواند دهان یا گلو را دردناک کند. با پزشک یا دندانپزشک خود مشورت کنید. تا ببینید چه چیزی می تواند درد شما را متوقف کند.

• از پزشک خود در مورد داروهایی برای تسکین درد دهان سوال کنید.
• غذاهای نرمی انتخاب کنید که دهان شما را تحریک نکند. مانند تخم مرغ آبپز ، ماکارونی و پنیر ، سبزیجات پخته شده پوره شده و موز.
• غذا را به قطعات کوچک برش دهید.
• از مرکبات ، غذاهای تند یا شور و غذاهای خشن اجتناب کنید.

یکی از عوارض شیمی درمانی ریزش مو است

همه در طول درمان سرطان موهای خود را از دست نمی دهند. بستگی به نوع شیمی درمانی و میزان مصرف دارد. اگر انتظار ریزش مو دارید. پزشک می تواند به شما بگوید.

در حالی که برخی از زنان متوجه نازک شدن موهای خود می شوند ، برخی دیگر موهای خود را به طور کامل از دست می دهند. از جمله مژه و ابرو. گاهی اوقات به طور ناگهانی اتفاق می افتد. یا ممکن است چند هفته پس از شروع درمان ، کاهش تدریجی داشته باشید.

برخی از خانمها قبل از شروع شیمی درمانی با استایل موهای کوتاه خود را آماده می کنند. همچنین می توانید از کلاه گیس استفاده کنید.

وقتی موها دوباره رشد می کنند ، ممکن است بافت متفاوت باشد. اما بسیاری از زنان متوجه هیچ تغییری نمی شوند. خبر خوب در مورد ریزش مو این است که با پایان درمان متوقف می شود. پس از چند ماه موها می توانند به طور کامل رشد کنند.

افزایش وزن

برخی از زنان مبتلا به سرطان سینه در اثر موارد زیر افزایش وزن می گیرند:

• فعالیت کم در طول درمان

• تمرکز بیشتر بر غذا خوردن

• داروها

• افسردگی

• تغییرات هورمونی

چند توصیه برای کنترل اضافه وزن:

• اگر متوجه افزایش وزن شدید ، به پزشک خود اطلاع دهید و ببینید که فکر می کند چه چیزی می تواند به شما کمک کند. به تنهایی رژیم نگیرید. بدن شما در طول درمان سرطان پستان به مواد مغذی زیادی احتیاج دارد.

خطر بیشتر عفونت ها

شیمی درمانی و پرتودرمانی برای سرطان سینه می تواند باعث توقف بدن شما در تولید گلبول های سفید خون که با عفونت ها مبارزه می کند شود. سعی کنید ۷ تا ۱۰ روز پس از شیمی درمانی از حضور در جمعیت زیاد پرهیز کنید. و از بزرگسالان و کودکان بیمار دور بمانید. در این بازه شما معمولاً کمترین گلبول سفید را دارید.

• در صورت بیماری بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک شما ممکن است به عنوان احتیاط آنتی بیوتیک را توصیه کند. پزشکان دیگر پیشنهاد می کنند که زنان قبل از شروع شیمی درمانی واکسن آنفولانزا بزنند.
• اگر تعداد گلبول های سفید خون شما بسیار پایین است ، پزشک ممکن است درمانی به نام G-CSF (عامل تحریک کننده کلونی گرانولوسیت-NeulastaیاNeupogen) یاGM-CSF (عامل تحریک کننده کلونی ماکروفاژ گرانولوسیت-لوکین) به شما ارائه دهد.

ناباروری

اکثر انواع سرطان این پتانسیل را دارند که بارداری را برای شما سخت کنند. ناباروری به عنوان یکی از عوارض شیمی درمانی ممکن است موقتی یا دائمی باشد. شدت مشکل شما ممکن است به مدت زمان درمان ، میزان مصرف دارو، سن و موارد دیگر بستگی داشته باشد.

درمان های سرطان به چند روش بر باروری شما تأثیر می گذارد:

• شیمی درمانی ممکن است تعداد تخمک هایی را که بدن شما برای بارور شدن آزاد می کند ، کاهش دهد.

• اشعه ممکن است به تخمدان ها و رحم شما آسیب برساند.

• هورمون درمانی ممکن است چرخه قاعدگی شما را مختل کرده و بارداری را مشکل کند.

اگر فکر می کنید که ممکن است بخواهید بعد از اتمام درمان سرطان باردار شوید ، ممکن است بخواهید در مورد روش های حفظ باروری ، مانند جمع آوری تخمک برای فریز کردن برای استفاده بعدی ، با پزشک خود صحبت کنید.

مه مغزی

برخی از افراد این مشکل را “مغز شیمیایی” می نامند. اما شما می توانید این نوع مه شایع روانی را حتی بدون شیمی درمانی یا سایر درمان های سرطان مانند اشعه ، ایمونوتراپی و هورمون درمانی داشته باشید. ممکن است در طول و بعد از درمان متوجه مشکلاتی شوید. هیچ شاهدی وجود ندارد که این مسائل شناختی منجر به زوال عقل شود. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فراموشی

• مشکل در تمرکز

• از دست دادن حافظه خفیف ، مانند نام و تاریخ

• دشواری چند وظیفه ای

این مشکلات معمولاً ظرف ۶-۱۲ ماه پس از پایان درمان شما برطرف می شوند. اما برخی از افراد ممکن است سالها مشکلات شناختی داشته باشند.

تاثیر احساسی

درمان سرطان می تواند از نظر روحی و جسمی بر شما تأثیر بگذارد. به عنوان مثال ، درمانها می توانند واکنشهای ایمنی التهابی را ایجاد کنند که ممکن است منجر به افسردگی ، اضطراب و سایر تغییرات خلقی شود. ممکن است احساس کنید:

• تحریک پذیر

• نگران

• بدون انگیزه

• بی علاقه به رابطه جنسی یا سایر فعالیتها

• نومید

• عصبانی

سرطان می تواند تغییر دهنده زندگی باشد. بسیاری از افراد مواقعی را تجربه می کنند که از نظر روحی و روانی احساس غرق شدن می کنند. با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید بفهمید که آیا علائم ناشی از درمان های شما هستند یا خیر. انواع مختلف روان درمانی و مشاوره سلامت روان ممکن است به شما در گذراندن این دوران کمک کند.

در صورت بروز کدام عوارض شیمی درمانی باید سریعا به پزشک مراجعه کنید

در صورت داشتن موارد زیر با پرستار یا پزشک خود تماس بگیرید:

• دمای بیش از ۳۸ درجه سانتی گراد. اگر تب یا لرز دارید ، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. اگر نمی توانید با پزشک خود تماس بگیرید ، به اورژانس بروید.
• زخم های جدید دهان ، لکه ها ، زبان متورم یا خونریزی لثه ها
• گلوی خشک ، سوزان ، خارش دار یا “متورم”
• سرفه ای که تازه است یا برطرف نمی شود
• تغییرات در نحوه عملکرد مثانه. از جمله نیاز به فوریت یا دفعات بیشتر.سوزش هنگام ادرار یا خون در ادرار.
• تغییرات گوارشی. از جمله سوزش سر دل. تهوع ، استفراغ ، یبوست یا اسهال شدید. یا بیش از ۲ یا ۳ روز طول بکشد. یا وجود خون در مدفوع.

تالیف و ترجمه توسط تحریریه فارمافوری