اختصاصی فارمافوری: در این مقاله ، ما به علت سرطان خون و علائم آن می پردازیم. و راجع به درمان آن بحث خواهیم کرد.
علت سرطان خون
لوسمی زمانی ایجاد می شود که DNA سلول های خونی در حال رشد، عمدتاً گلبول های سفید، آسیب ببیند. این امر باعث رشد و تقسیم غیرقابل کنترل سلول های خونی می شود.
سلول های سالم می میرند و سلول های جدید جایگزین آنها می شوند و در مغز استخوان رشد می کنند.
سلولهای غیرطبیعی خون اما نمی میرند. در عوض، فضای بیشتری را می سازند و اشغال می کنند.
همزمان که مغز استخوان سلول های سرطانی بیشتری تولید می کند، آنها شروع به متراکم کردن بیش از حد خون می کنند و از رشد و عملکرد طبیعی گلبول های سفید سالم جلوگیری می کنند.
در نهایت تعداد سلول های سرطانی از سلول های سالم در خون بیشتر می شود.
عوامل خطر
طیف وسیعی از عوامل خطر برای سرطان خون وجود دارد. برخی از این عوامل خطر، پیوندهای مهم تری با سرطان خون نسبت به سایرین دارند. و در واقع علت سرطان خون هستند.
پرتوهای یونیزان مصنوعی: این امر می تواند به دلیل پرتودرمانی برای سرطان قبلی باشد.
ویروس های خاص: ویروس T-لنفوتروپیک انسانی (HTLV-1) با سرطان خون ارتباط دارد.
شیمی درمانی: افرادی که شیمی درمانی را برای سرطان قبلی دریافت کرده اند، شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان خون در آینده دارند.
قرار گرفتن در معرض بنزن: بنزن حلالی است که سازندگان در برخی از مواد شیمیایی پاک کننده و رنگ مو استفاده می کنند.
برخی از شرایط ژنتیکی: کودکان مبتلا به سندرم داون دارای نسخه سوم کروموزوم ۲۱ هستند. این امر خطر ابتلا به لوسمی حاد میلوئیدی یا لنفوسیتی حاد را تا ۲ تا ۳ درصد افزایش می دهد.
سندرم Li-Fraumeni یکی دیگر از شرایط ژنتیکی است که با سرطان خون ارتباط دارد. این باعث تغییر در ژن TP53 می شود.
سابقه خانوادگی: داشتن خواهر و برادر مبتلا به سرطان خون می تواند منجر به خطر کم اما قابل توجهی از سرطان خون شود. اگر فردی یک دوقلو همسان مبتلا به سرطان خون داشته باشد، شانس ابتلای خود او به سرطان ۱ از ۵ است.
مشکلات ارثی سیستم ایمنی: برخی از بیماری های ایمنی ارثی خطر ابتلا به عفونت های شدید و سرطان خون را افزایش می دهد. از جمله:
آتاکسی – تلانژکتازی
سندرم بلوم
سندرم شواچمن-الماس
سرکوب سیستم ایمنی: سرطان خون در دوران کودکی ممکن است به دلیل سرکوب عمدی سیستم ایمنی ایجاد شود. این عارضه ممکن است پس از پیوند عضو رخ دهد، زیرا کودک داروهایی را برای ترمیم عضو بدنش مصرف می کند.
چندین عامل خطر وجود دارد که برای تایید ارتباط آنها با سرطان خون نیاز به مطالعات بیشتری دارند، مانند:
قرار گرفتن در معرض میدان های الکترومغناطیسی
بودن در معرض برخی مواد شیمیایی در محل کار مانند بنزین، گازوئیل و آفت کش ها
سیگار کشیدن
استفاده از رنگ مو
انواع سرطان خون
چهار دسته اصلی سرطان خون وجود دارد:
حاد
مزمن
لنفوسیتی
میلوژنیک
لوسمی های مزمن و حاد
یک گلبول سفید در طول عمر خود چندین مرحله را طی می کند.
در سرطان خون حاد ، سلولهای در حال توسعه به سرعت تکثیر شده و در مغز و خون جمع می شوند. آنها خیلی زود از مغز استخوان خارج می شوند و عملکردی ندارند.
لوسمی مزمن کندتر پیشرفت می کند. این نوع لوسمی اجازه می دهد تا سلول های بالغ تر و مفیدتر تولید شوند.
لوسمی حاد سلول های خونی سالم را سریع تر از لوسمی مزمن متراکم می کند.
لوسمی های لنفوسیتی و میلوژن
پزشکان لوسمی را بر اساس نوع سلول خونی که روی آن تاثیر می گذارد طبقه بندی می کنند.
لوسمی لنفوسیتی در صورتی رخ می دهد که تغییرات سرطانی بر نوع مغز استخوان سازنده لنفوسیت ها تأثیر بگذارد. لنفوسیت یک گلبول سفید است که در سیستم ایمنی نقش دارد.
لوسمی میلوژن زمانی اتفاق می‌افتد که تغییرات بر سلولهای مغز استخوان که سلولهای خونی را تولید میکنند، تأثیر بگذارد تا خود سلولهای خون.
لوسمی لنفوسیتی حاد
کودکان زیر ۵ سال در معرض بالاترین خطر ابتلا به لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) هستند. با این حال ، این بیماری همچنین می تواند بزرگسالان ، معمولاً بالای ۵۰ سال، را تحت تأثیر قرار دهد ، از هر پنج مرگ ناشی از لوسمی لنفوبلاستیک حاد چهار مورد در بزرگسالان رخ می دهد.
لوسمی لنفوسیتی مزمن
این بیماری در میان بزرگسالان بالای ۵۵ سال شایع‌تر است، اما بزرگسالان جوان‌تر نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند. حدود ۲۵% بزرگسالان مبتلا به لوسمی دارای لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) هستند. در مردان شایع تر از زنان است و به ندرت کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد.
لوسمی میلوژن حاد
لوسمی حاد میلوژن (AML) در بزرگسالان شایع تر از کودکان است، اما به طور کلی، این سرطان نادر است. در مردان بیشتر از زنان ایجاد می شود.
به سرعت ایجاد می شود و علائم آن شامل تب، مشکل در تنفس و درد در مفاصل است. عوامل محیطی می توانند این نوع را تحریک کنند.
لوسمی میلوئید مزمن
لوسمی میلوژن مزمن (CML) بیشتر در بزرگسالان ایجاد می شود. حدود ۱۵% تمام موارد لوسمی در ایالات متحده CML هستند. کودکان به ندرت دچار این نوع سرطان خون می شوند.
درمان لوسمی
علت سرطان خون هر چه که باشد، درمان ها باز هم یکسانند. مثلا جراحی یک درمان احتمالی برای برخی از انواع سرطان خون است.
گزینه های درمانی به نوع لوسمی فرد، سن و وضعیت کلی سلامت او بستگی دارد. اما به علت سرطان خون ارتباطی ندارد.
درمان اولیه لوسمی شیمی درمانی است. یک تیم مراقبت از سرطان این درمان را متناسب با نوع لوسمی تنظیم می کند.
اگر درمان زود شروع شود ، احتمال بهبودی فرد بیشتر است.
انواع درمان عبارتند از:
انتظار هوشیارانه
ممکن است پزشک به طور فعال لوسمی های با رشد کندتر مانند لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) را درمان نکند.
شیمی درمانی
پزشک داروها را به صورت داخل وریدی (IV) با استفاده از قطره یا سوزن تجویز می کند. داروها سلول های سرطانی را هدف قرار داده و از بین می برند. با این حال ، آنها همچنین می توانند به سلول های غیر سرطانی آسیب برسانند و عوارض جانبی شدیدی از جمله ریزش مو ، کاهش وزن و حالت تهوع ایجاد کنند.
شیمی درمانی درمان اولیه AML است. گاهی اوقات، پزشکان ممکن است پیوند مغز استخوان را توصیه کنند.
درمان هدفمند
در این نوع درمان از مهارکننده‌های تیروزین کیناز استفاده می‌شود که سلولهای سرطانی را بدون تأثیر بر سایر سلول‌ها هدف قرار می‌دهند و خطر عوارض جانبی را کاهش می‌دهند. به عنوان مثال می توان به ایماتینیب، داساتینیب و نیلوتینیب اشاره کرد.
بسیاری از افراد مبتلا به CML دارای یک جهش ژنی هستند که به ایماتینیب پاسخ می دهد. نتایج یک مطالعه نشان داد افرادی که تحت درمان با ایماتینیب قرار گرفتند، نرخ بقای ۵ ساله در حدود ۹۰٪ داشتند.
درمان با اینترفرون
این درمان رشد و گسترش سلول های سرطان خون را کند و در نهایت متوقف می کند. این دارو به روشی مشابه موادی عمل می کند که سیستم ایمنی به طور طبیعی تولید می کند. با این حال، می تواند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند.
پرتودرمانی
در افراد مبتلا به انواع خاصی از سرطان خون، مانند ALL، پزشکان پرتو درمانی را برای تخریب بافت مغز استخوان قبل از پیوند توصیه می کنند.
جراحی
جراحی اغلب شامل برداشتن طحال است، اما این بستگی به نوع لوسمی فرد دارد.
پیوند سلول های بنیادی
در این روش، یک تیم مراقبت از سرطان، مغز استخوان موجود را با شیمی درمانی، پرتودرمانی یا هر دو از بین می برد. سپس سلولهای بنیادی جدید را به مغز استخوان تزریق میکنند تا سلولهای خونی غیرسرطانی ایجاد کنند.
این روش می تواند در درمان CML موثر باشد. افراد جوان‌تر مبتلا به سرطان خون نسبت به افراد مسن‌تر احتمال بیشتری دارد که تحت پیوند موفقیت‌آمیز قرار گیرند.
علائم سرطان خون چیست؟ از کجا بفهمیم به سرطان خون مبتلا شدیم؟
علائم لوسمی شامل موارد زیر است:
لخته شدن ضعیف خون: این امر می تواند باعث کبودی یا خونریزی راحت فرد و بهبودی آهسته آن شود. همچنین ممکن است دچار پتشی شوند که نقاط کوچک قرمز و بنفش روی بدن است. این علامت نشان می دهد که خون به درستی لخته نمی شود.
پتشی زمانی ایجاد می شود که گلبول های سفید خون نارس پلاکت ها را جمع کرده و برای لخته شدن خون بسیار مهم هستند.
عفونت های مکرر: گلبول های سفید خون برای مقابله با عفونت بسیار مهم هستند. اگر گلبول های سفید به درستی کار نکنند، ممکن است فرد دچار عفونت های مکرر شود. سیستم ایمنی ممکن است به سلول های بدن حمله کند.
کم خونی: گلبول های قرمز موثر کمتر در دسترس قرار داشته یاشنذ. ممکن است فرد دچار کم خونی شود. این بدان معناست که آنها هموگلوبین کافی در خون خود ندارند. هموگلوبین آهن را به سراسر بدن منتقل می کند. کمبود آهن می تواند منجر به تنفس دشوار یا سخت و رنگ پریدگی پوست شود.
علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
حالت تهوع
تب
لرز
عرق شبانه
علائم شبیه آنفولانزا
کاهش وزن
درد استخوان
خستگی
اگر کبد یا طحال متورم شود ، فرد احساس سیری می کند و کمتر غذا می خورد و در نتیجه باعث کاهش وزن می شود.
کاهش وزن حتی بدون بزرگ شدن کبد یا طحال نیز ممکن است رخ دهد. سردرد ممکن است نشان دهنده ورود سلول های سرطانی به سیستم عصبی مرکزی (CNS) باشد.
با این حال ، همه اینها می تواند نشانه بیماریهای دیگر باشد. مشاوره و آزمایش برای تایید تشخیص لوسمی ضروری است.
تشخیص سرطان خون
پزشک برای تشخیص لوسمی معاینه فیزیکی انجام می دهد.
پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی سوال می کند. آنها علائم کم خونی را بررسی می کنند و کبد یا طحال بزرگ شده را بررسی می کنند.
همچنین در آزمایشگاه یک نمونه خون برای ارزیابی می گیرند.
اگر پزشک مشکوک به سرطان خون باشد، ممکن است آزمایش مغز استخوان را پیشنهاد کند. یک جراح مغز استخوان را از مرکز استخوان، معمولاً از لگن، با استفاده از یک سوزن بلند و ظریف استخراج می کند.
این آزمایش می تواند به آنها کمک کند تا وجود و نوع سرطان خون را شناسایی کنند.
چشم انداز
چشم انداز درمان افراد مبتلا به لوسمی به نوع آن بستگی دارد.
پیشرفت در پزشکی به این معنی است که مردم اکنون می توانند از طریق درمان به بهبودی کامل برسند. بهبودی به این معنی است که دیگر علائمی مبنی بر وجود سرطان وجود ندارد.
در سال ۱۹۷۵، شانس زنده ماندن به مدت ۵ سال یا بیشتر پس از تشخیص لوسمی ۳۳.۴٪ بود. تا سال ۲۰۱۱، این رقم به ۶۶.۸ درصد افزایش یافت.
هنگامی که فرد به بهبودی دست می یابد ، هنوز نیاز به نظارت دارد و ممکن است آزمایش خون و مغز استخوان را انجام دهد. پزشکان برای اطمینان از عدم بازگشت سرطان باید این آزمایشات را انجام دهند.
اگر لوسمی به مرور زمان عود نکرد، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که دفعات آزمایش را کاهش دهد.
آشنایی با علت سرطان خون و عوامل خطر و سرطانزا نیز به ما کمک میکنند تا از علل دور بمانیم.
این متن توسط تحریریه فارمافوری با استفاده از منابع متعدد تهیه و تالیف شده است. بازنشر آن تنها با ذکر منبع مجاز است.